ناهمراستایی دومین عامل معمول در ایجاد لرزش در ماشین های دوّار است. از طرفی متاسفانه در بسیاری از کارخانه ها و برای خیلی از ماشین ها مسئله ناهمراستایی جدی در نظر گرفته نمی شود چرا که در خیلی از موارد ناهمراستایی باعث افزایش لرزش نمی شود اما اثر تخریبی خود را روی یاتاقان، کوپلینگ، شفت، بدنه ماشین، اتصالات و فونداسیون خواهد داشت. بنابراین باید عملیات همراستاسازی ماشین های دوار تا دقت مورد نیاز که بستگی به نوع ماشین، سرعت چرخشی ماشین و نوع کوپلینگ دارد به دقت انجام شود.

کارشناسان با تجربه تواتر خدمات همراستاسازی ماشین های دوار با استفاده از ساعت اندیکاتور و تجهیزات لیزری را تا دقت مورد نیاز برای ماشین های مختلف صنعتی بزرگ تا کوچک ارائه می دهند.

تعریف ناهمراستایی

همراستاسازی عبارت است از تنظیم پایه های ماشین در حالت توقف به صورتی که هنگام کار عادی ماشین محورهای دوران ماشین های کوپل با هم در یک محور قرار گیرند. تراز کردن ماشین ها و یا تنظیم کوپلینگ اگر چه مهم است اما همراستاسازی نیست! در همراستاسازی هدف هم محور کردن دو محور دوران ماشین ها بدون در نظر گرفتن کوپلینگ یا تراز بودن افقی یا عمودی آن است. مطابق تصویر هر ناهمراستایی شامل دو مولفه خارج از مرکزی (افقی و عمودی) و دو مولفه انحراف زاویه ای (افقی و عمودی) است. در عملیات همراستا سازی باید هر چهار مولفه اندازه گیری و اصلاح گردد تا برآیند آن که ناهمراستایی کل است تا مقدار مجاز کاهش یابد.

روشهای معمول همراستاسازی

1- استفاده از شمش و فيلر :

ساده ترین روش همراستاسازی است که عموماً برای ماشین های ساده و کم سرعت استفاده می شود. خطاهای این روش می تواند  مشکلات ارتعاشی قابل ملاحظه ای ایجاد کند. این روش در حقیقت همراستاسازی دو کوپلینگ است و هر گونه خارج از مرکزی، ناهمواری، اختلاف قطر دو کفه و خطای ماشین کاری کوپلینگ در این روش خطا ایجاد خواهد کرد و در بهترین شرایط، دقت این روش تا 0.1 میلیمتر است. این روش را می توان برای ماشین ها و کوپلینگ های ساده و کم سرعت و برای همراستاسازی اولیه ماشین استفاده نمود.

2- استفاده از ساعت اندیکاتور :

نصب کنندگان با تجربه ماشین آلات هنوز برای نصب ماشین های مهم از ساعت اندیکاتور استفاده می کنند. در استفاده از این ابزار، روشهای متعددی وجود دارد که هر کدام ویژگی خاص خود را دارد. با این وجود این روشها هم می تواند خطاهای نهفته ای داشته باشد که هنوز حتی از چشم با تجربه ها هم پوشیده باشد. با این ابزار در بهترین حالت ها تا  0.01 میلیمتر دقت قابل دستیابی است که برای اکثریت ماشین ها کفایت می کند. روشهای معمول استفاده از ساعت اندیکاتور در تصویر نمایش داده شده است.

3- استفاده از روش لیزری  :

تجهیزات اپتيک لیزری، عملیات همراستاسازی سنتی را سرعت، دقت و سهولت قابل توجهی بخشیده است. در فرآیند تعمیرات و دوره های تعمیرات اساسی، عملیات تعمیرات علاوه بر در بر داشتن هزینه های تعمیراتی، زمان توقف ماشین بیشترین خسارت افت تولید را به دنبال خواهد داشت. عملیات همراستاسازی می تواند بخش مهمی از زمان توقف ماشین را بخود اختصاص دهد. تجهیزات لیزری علاوه بر افزایش دقت و حذف خطاهای معمول روش های سنتی، می تواند سرعت همراستاسازی را تا 4/1 زمان معمول کاهش دهد.

امروزه تجهیزات لیزری برای همراستاسازی های مختلف از جمله موارد زیر توسعه داده شده است.

• همواری خطی Straightness

• همواری سطحی Flatness

• همراستایی یاتاقان ها Center of Bearing

• موازی بودن محورهاParallelism

• عمود بودن محورها Normality

• مرکز های دوران Pointing Direction

• همراستایی آنلاین PermAlign

سایر روش های خاص :

در بسیاری از ماشین های خاص ممکن است نیاز به روشهای ویژه باشد از جمله:

• استفاده از ریسمان یا سیم در همراستاسازی پولی ها

• استفاده از سیم پیانو در همراستاسازی یاتاقانهای با فاصله های زیاد، مانند کشتی یا توربین ها.

• استفاده از دوربین های دقیق نقشه برداری برای تراز کردن در ماشین های بزرگ.